مقاومت و محور مقامت: نظریه و عمل

این اثر با اشاره به واژه بنیادین و فطری مقاومت که ریشه قرآنی داشته و با مفاهیم و آیات اجتماعی قرآن ارتباط معناداری دارد، انقلاب اسلامی ایران را دارای پیامدهای شگرفی در سطح منطقه و جهان می ­داند که از این رهگذر، گفتمان مقاومت نیز به مفهوم مقابله با نظام سلطه و صهیونیسم بین ­الملل وارد ادبیات علوم سیاسی و بین­ الملل گردید و تلاش جمهوری اسلامی ایران در مسیر افق راهبردی مقاومت فعال، آوردن مردم منطقه از حاشیه به متن سیاست ­های منطقه ­ای با همکاری دولت­ های همسو به منظور ایجاد ترتیبات و نظم منطقه ­ای مطلوب بوده ­است و از این رهگذر، حاشیه امن نظام سلطه که متشکل از صهیونیسم، حکام مستبد و نیروهای تروریستی می­ باشد را به نفع مردمان منطقه دگرگون و سامان بخشیده­ است.

لذا با عنایت به اهمیت موضوع و به رغم کارهای خوب علمی صورت گرفته در این زمینه، اما از نگاه مولفان کتاب جای کتابی جدید، جامع، تطبیقی و به روز خالی بوده ­است که از این رو، پیشنهاد تهیه کتاب حاضر که دربردارنده مجموعه ­ای از مقالات است، از سوی موسسه بین ­المللی ابرار معاصر تهران مطرح می‌شود و پس از یک سال، این اثر منتشر می­ شود. در کتاب تلاش شده­ است تا به مسایل مختلف و ابعاد گوناگون مقامت پرداخته شود. مباحثی از قبیل این که مبانی دینی و نظری مقاومت چیست؟ آیا مقاومت وجهی از قدرت ملی یک کشور است؟ آیا مقاومت نوع خاصی از قدرت نفوذ است؟ آیا مسایل مرتبط با مقاومت، توانایی تحت تاثیر قرار دادن سیاست بین ­الملل را دارد؟ آیا رابطه ­ای بین مقاومت و دیپلماسی وجود دارد؟ آیا دیپلمات­ ها هنگامی‌که در مورد نظم و امنیت بین­ المللی مذاکره می ­کنند، به آنچه که نیروهای مقاومت انجام می ­دهند، توجه دارند؟ آیا همکاری در حوزه مقاومت در سطح منطقه و بین ­المللی کمکی به برقراری ثبات و امنیت و صلح می­ کند؟

مقالات ارائه شده در این کتاب از سوی مولفان در پاسخ به سوالات مطرح شده می­ باشد که در 4 بخش تنظیم گردیده­ است.

بخش اول مربوط به مبانی نظری و مفهوم مقاومت است که دراین بخش مواردی همچون، چیستی، چرایی و چگونگی مقاومت از نگاه قرآن کریم؛ مقاومت از منظر امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری؛ تبیین اصول مرتبط با مقاومت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و همچنین رهیافت­ های نظری به مقاومت در قالب 5 رهیافت انتقادی- پست مدرن، روابط بین­ المللی، آموزشی-تربیتی، مسیحی و حزبی- جنبشی مورد بررسی قرار می­ گیرند.

بخش دوم کتاب به موضوع مقاومت و نظام بین ­الملل اختصاص دارد و مباحثی که در این مورد بررسی می ­شوند عبارتند از: قدرت مقاومت با بهره­ گیری از برخی از نظریه ­ها و رویکردهای روابط بین­ الملل و سیاست بین­ الملل؛ چگونگی اثرگذاری محور مقاومت بر نظم منطقه­ ای غرب آسیا؛ محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ بررسی محور مقاومت به عنوان بازیگر جدید در ساختار قدرت منطقه، با توجه به دوران گذار نظام بین ­الملل و جایگاه مقاومت در نظام بعدی؛ واکاوی رابطه مقاومت و دیپلماسی از حیث مفهومی و به لحاظ تاریخی و بر اساس کار ویژه­ های اصلی دیپلماسی مقاومت همچون: ارتباط، جذب به همکاری، بسیج شبکه­ های فروملی و فراملی، ایجاد بازدارندگی شبکه­ ای و همکاری با بازیگران فرامنطقه­ ای.  

بخش سوم معطوف بر سازمان و تشکیلات مقاومت است که به مباحثی همچون، کادر و رهبرسازی در گروه­ های مقاومت؛ توسعه سازمانی مقاومت و ضرورت گذار از محور به سوی شبکه؛ نوع سازوکارهای کنش تاکتیکی و موازنه تهدید با نیروهای هویتی منطقه ­ای( مسیحی ­ها، آشوری ­ها، ایزدی ­ها و برخی از سنی ­های سکولار و معتدل) با توجه به ضرورت­ های راهبردی ایران؛ تبیین نوع و چگونگی همکاری محور مقاومت با سایر گروه ­های آزادی ­بخش با تمرکز بر بررسی موقعیت و ارتباط جریان­ های مقاومت فلسطین؛ مقابله با گروه­ های تکفیری و بررسی عملکرد مقاومت در قبال تروریسم.

بخش چهارم، برآورد وضعیت و آینده مقاومت را بررسی می­ کند. در این بخش سه مبحث اساسی مورد توجه قرار دارد. ابتدا برآورد وضعیت مقاومت اسلامی در منطقه با تمرکز بر وضعیت پایداری و مقاومت ایران و کشورهای همراه و حامی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا در مقابل نظام سلطه تبیین می ­شود. سپس جریان­ های مقاومت در غرب آسیا و تهدیدات و چالش­ های پیش­روی آن مورد بررسی قرار می ­گیرد و در نهایت محور مقاومت، دستاوردها و راهکارهای پیشنهادی معطوف به چالش ­های موجود مورد مداقه قرار می‌گیرد.