آینده شناسی چالش های ژئوپلیتیک ایران در آسیای مرکزی و قفقاز
سید فرید دشتی، هوشمند زارعی دارامرودی
آسیای مرکزی و قفقاز از یک سو به لحاظ موقعیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی از جایگاه و اهمیت فراوانی برخوردار است؛ به طوری که نظریه هایی همچون‌هارتلند و بیضی انرژی و ... بر نقش و جایگاه این منطقه تاکید دارند و از سوی دیگر، منطقه برای قدرت های بزرگ فرامنطقه ای و منطقه ای نیز بسیار حائز اهمیت است. نویسنده با توجه به اهمیت منطقه، به دنبال پاسخ به این سوال است که چالش های قابل تصور در روابط ایران با کشورهای منطقه کدام هستند و چگونه می توان با این چالش ها مقابله نمود که در پی این سوال، این فرضیه را مطرح می کند که چالش های آتی در روابط ایران با کشورهای منطقه ماهیتی ژئوپلیتیکی داشته و عمدتاً ناشی از حضور و نقش آفرینی قدرت های فرامنطقه ای نظیر آمریکا و اتحادیه اروپا و نیز قدرت های منطقه ای همچون ایران، روسیه، چین، هند، ترکیه، عربستان و رژیم صهیونیستی در این ناحیه می باشد و لذا تدوین استراتژی مناسب از طریق یک پژوهش آینده شناسی در این رابطه می تواند راهکار مناسبی برای مقابله با چالش های یاد شده باشد.
نگارنده طی هفت فصل موضوع را بررسی می کند. در این فصلها، موضوعاتی همچون آشنایی با آسیای مرکزی و قفقاز؛ بحران ژئوپلیتیکی و چالش ژئوپلیتیکی؛ آینده پژوهی و آینده شناسی و محیط شناسی منطقه آسیای مرکزی و قفقاز؛ روابط ایران و کشورهای منطقه؛ راهکارهای مقابله با چالش های آینده مورد توجه قرار گرفته است.