Irans foreign policy: elite factionalism ideology the nuclear weapons program and the United States
Masoud Kazemzadeh
نویسنده معتقد است، سیاست خارجی ایران از سال 1979 میلادی پیچیده و گیج کننده به نظر می رسد، به طوری که برخی آن را ایدئولوژیک توصیف کرده اند که به موجب آن هم تلاش شده است تا حکومت اسلامی‌به کشورهای همسایه صادر گردد و هم اینکه نظم بین الملل به چالش کشیده شود. در اینجا نویسنده با شرح جزییات تصمیم گیری ها در حوزه سیاست خارجی، به نوعی در صدد ابهام زدایی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر سیاست خارجی کشور در دو سطح داخلی و خارجی می باشد. کتاب در 7 فصل اصلی سازماندهی شده است که برخی از فصل ها قبلاً در قالب مقاله از سوی مولف در برخی از نشریات منتشر شده است.
در فصل اول با عنوان تصمیم گیری در حوزه سیاست خارجی ایران و برنامه هسته ای، نویسنده در صدد است تا با تجزیه و تحلیل نقش جناح ها و رهبران آن‌ها و همچنین نقش مقام معظم رهبری، رئیس جمهور، شورای عالی امنیت ملی و همچنین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چگونگی تدوین و اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را نشان دهد. در فصل دوم با عنوان جهت گیری های سیاست خارجی آیت الله خامنه ای، نویسنده در تلاش است تا جهت گیری سیاست خارجی در اندیشه مقام معظم رهبری را به عنوان قدرتمندترین شخصیت جمهوری اسلامی ایران تحلیل کرده و نشان دهد که اهداف و ابزارهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاوی عناصر ایدئولوژیکی و عمل گرایانه است.
در فصل سوم با عنوان انتخاب حسن روحانی و پیامدهای آن برای سیاست خارجی آمریکا، نویسنده در صدد است تا با تحلیل دیدگاه های آقای حسن روحانی، به تحلیل سیاست خارجی ایران بپردازد. در فصل چهارم با عنوان خطرات و هزینه های یک معامله بزرگ با جمهوری اسلامی ایران، تعاملات میان ایران و دیگر قدرت های منطقه ای و جهانی از جمله گروه های اصلی مخالف ایران مورد بررسی قرار می گیرد. در اینجا، نویسنده تحلیلی از خطرات و هزینه هایی ارائه می کند که آمریکا در صورت ورود احتمالی به یک معامله بزرگ با ایران متحمل خواهد شد.
فصل پنجم با عنوان بحران خاورمیانه و راهبرد کلان آمریکا، تحلیلی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس تحولات تاریخی بزرگ در صد سال گذشته در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ارائه می دهد. این فصل استدلال می کند که منطقه خاورمیانه درگیر چهار بحران بزرگ یعنی مناقشات میان شیعه و سنی؛ ظهور بنیادگرایی افراطی؛ مطالبات قومی – ملی و جنبش های طرفدار دمکراسی می باشد. در اینجا، منابع ایدئولوژیک سنی و شیعه و همچنین راهبرد کلان ایران و راهبردها و سیاست های آمریکا از سال 1979 میلادی مورد تحلیل قرار می گیرد. در فصل ششم با عنوان تقابل آمریکا و ایران در جهان پس از برآورد اطلاعات ملی: تحلیلی از گزینه های سیاست جایگزین، نویسنده ضمن بیان این موضوع که آمریکا، رژیم صهیونیستی و چند متحد اروپایی به صراحت اعلام کرده اند که نمی توانند بپذیرند، جمهوری اسلامی ایران تسلیحات هسته ای در اختیار داشته باشد و در این راستا، ایران با زیرپا گذاشتن قطعنامه های شورای امنیت به غنی سازی اورانیوم ادامه داده است، به انتشار گزارش برآورد اطلاعات ملی در خصوص ایران از سوی آمریکا در سال 2007 اشاره می کند؛ به طوری که در صورت صحت گزارش برآورد اطلاعات ملی مبنی بر توانایی ایران در زمینه تولید سلاح هسته ای، در آن صورت، رئیس جمهور آمریکا دوازده گزینه برای مقابله با ایران در اختیار دارد که پیامدهای بالقوه، کاستی ها، هزینه ها و مزایای این گزینه ها، محتوای فصل ششم را در بر می گیرد. در فصل هفتم با عنوان تقابل ایران و آمریکا: پیامدهای نامتقارن داخلی، نویسنده در صدد بیان این موضوع است که جنگ احتمالی میان ایران و آمریکا به احتمال زیاد حاوی عناصر نامتقارن عمده ای خواهد بود.