روان‌شناسی سیاسی پادشاهان قاجاری

روان­شناسی سیاسی، می­ تواند توضیح و تفسیر بهتری از پدیده ­های سیاسی ارائه کند. از آنجاکه سهم شخصیت سیاستمداران در سیاست و حکومت بسیار زیاد است، لذا روان­شناسی سیاسی می‌تواند این بخش را پوشش دهد. البته روان­شناسی سیاسی به بررسی شخصیت­ های سیاسی محدود نمی­ شود؛ بلکه فرایندها و پدیده­ های سیاسی و رفتار سیاسی جمعی نظیر رای ­دهی در انتخابات و رفتار فرد در اجتماعات انبوه را هم توضیح می ­دهد. نویسنده در این کتاب به دنبال روان­شناسی سیاسی کاربردی، یعنی کاربرد عملی نظریه ­های روان­شناختی سیاسی در پادشاهان هفت ­گانه قاجاری است و بر این اساس، اهداف و مزایایی که کتاب به دنبال دست­یابی به آنها می ­باشد، عبارت ­اند از:

روان­شناسی سیاسی کاربردی. یعنی کاربرد نظریه ­ها و مفاهیم در مورد اشخاص و پادشاهان. در اینجا نظریه­ های روان­شناسی سیاسی صرفاً در مقام شرح و بسط محض نظریه­ ها، مفاهیم روش­ ها و مسایل آن نبوده، بلکه روان­شناسی سیاسی در مقام کاربرد آن در مورد پژوهش ­ها و پدیده ­های خاص به منظور تبیین و تفسیر علمی و یا تغییر آن است. به عبارتی اگرچه تولید نظریه و بعد فهم نظریه گامی مهم است، اما کاربردی کردن نظریه ­ها نیز به همان اندازه دارای اهمیت است.        

تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران با رهیافت روان­شناسی سیاسی. در اینجا یکی از مزایا و اهداف کتاب، عبارت است از توضیح تحولات سیاسی اجتماعی ایران با طعم روان­شناختی سیاسی. در این راستا، تحولات سیاسی اجتماعی ایران با نگاه روان­شناختی سیاسی تحلیل می­گردد و با محور قرار دادن شخصیت پادشاهان قاجاری و روان­شناسی سیاسی آنان، حوادث و رویدادهای این دوره بررسی می­ گردد.

حال­ گرایی و آینده ­گرایی. ضمن مطالعه تحولات تاریخی ایران، باید کوشید تا از گذشته تاریخی به زمان حال منتقل شد و بین گذشته و حال پل ­سازی کرد و از تجربه گذشته برای حال بهره گرفت و فراتر از آن نیز آینده­ گرایی کرد.

آموزش مدیران اجرایی و سیاسی. در اینجا بر مبنای تجزیه و تحلیل پادشاهان هفت گانه و به بهانه بررسی روان­شناختی سیاسی آنان، مدیران کشور نیز می ­توانند به برخی از زوایای پنهان تصمیم­ های خود پی ببرند و با لغزشگاه ­های تکراری و پیچ ­های خطرناک مسیر کاری خود آشنا شوند و به معرفتی دقیق­تر از نفس خود برسند. 

عدم قضاوت اخلاقی. انتخاب­ های موردهای پژوهشی قاجاری در این کتاب به دلیل وجود اطلاعات زیاد درباره آنان در قالب کتب تاریخی و دست اول، سفرنامه ­ها و خاطرات روزانه خودشان و دیگران بوده است

بدین ترتیب، کتاب طی هفت فصل به روان­شناسی سیاسی پادشاهان قاجار از جمله آقا محمدخان قاجار، فتحعلی ­شاه، محمدشاه، ناصرالدین ­شاه، مظفرالدین ­شاه، محمدعلی شاه و احمدشاه می ­پردازد و در بخش پایانی با عنوان شخصیت یکصدوسی ساله، در صدد است، کل هفت پادشاه را نه در هفت پنجره متفاوت و فصل­ های جداگانه، بلکه به مثابه یک کل واحد و یک جا از پنجره­ ای واحد بنگرد. به عبارتی می­ خواهد این هفت پادشاه را به مثابه شخصیت یکصدوسی ساله و در قالب یک روایت و یک چرخه هفت مرحله ­ای در نظر بگیرد.