امنیت انرژی

رولاند دانروتر / احسان یاری، حسین علی پور

انرژی نقش تعیین­ کننده در توسعه جهان ایفا می­ کند و چرخش چرخ­ های اقتصاد جهان بر محور انرژی می­ چرخد. منابع انرژی و بازار مصرف آن لزوماً در یک کشور نیست و کشورهای تولید­کننده و مصرف­ کننده به منظور انتقال انرژی، شبکه وسیعی از ارتباطات جهانی را ایجاد کرده­ اند که نیازمند مراقبت­ های دائمی است. این دو دسته از کشورها، دارای منافع متعارض و قدرت متفاوت هستند و از این جهت، امنیت انرژی نه تنها از نظر فیزیکی و تجارب تاریخی نیازمند بررسی است، بلکه از منظر قدرت و عدالت هم محل مناقشه است و تامین امنیت انرژی بدون توجه به این ملاحظات با دشواری بیشتری رو به رو خواهد شد. کتاب حاضر با تمرکز بر ملاحظات یاد شده، طی 8 فصل به بررسی موضوع می­ پردازد.

           در فصل اول، به عنوان مقدمه کتاب، هدف و ساختار کتاب بیان می­ شود.

           فصل دوم به چارچوب تحلیلی و نظری کتاب در خصوص امنیت انرژی اختصاص دارد که این چارچوب عمدتاً از رشته روابط بین­ الملل و از پژوهش و تحقیق نظری در مطالعات امنیت بین­ المللی منشعب شده است.

           فصل سوم، تحول امنیت انرژی در بافت تاریخی وسیع­ تر را مورد ارزیابی قرار می­ دهد. چراکه موضوع امنیت انرژی، بر تاریخ و این که چگونه میراث تاریخی می­ تواند بر شیوه­ هایی که اکنون در آن­ ها امنیت انرژی مورد بحث و مفهوم­ سازی قرار گیرد، تاثیرگذار بوده و به آن اعتبار بخشیده است.

           فصل چهارم، به تجزیه و تحلیل ابعاد سیاسی مهم و ضروری ناامنی انرژی در دوران معاصر اختصاص دارد. دراین فصل، امنیت انرژی از منظر امنیت بین ­المللی و روابط بین­ دولتی معاصر بررسی شده است.

           در فصل پنجم، امنیت انرژی از منظر امنیت داخلی و روابط بین­ دولت­ها و جوامع آن­ها بررسی شده است. در این فصل توجهات از سیاست داخلی بین­ دولتی، به سیاست درون­ دولتی تغییر داده می­ شود و استدلال می­ گردد که چگونه امنیت انرژی دارای بعد سیاسی داخلی نیز هست.

           فصل­ های ششم و هفتم، توجهات اجتماعی و سیاسی به ابعاد اقتصادی و زیست­ محیطی امنیت انرژی را مد نظر قرار می­ دهند. فصل ششم به بررسی راه­ هایی می­ پردازد که در آنجا نگرانی­ های مربوط به امنیت انرژی با روابط بین­ دولت­ها و بازارهای انرژی در ارتباط است. فصل هفتم نیز ارزیابی می­ کند که آیا رویکرد افزایشی و محتاطانه درباره امنیت انرژی در نهایت از نظر زیست­ محیطی پایدار است؟ در این فصل این ذهنیت که ما به یک نقطه اوج در زمینه زمین­ شناسی رسیده­ ایم و سوخت­ های فسیلی در حال اتمام هستند، اثبات نشده است، اما با این حال استدلال می­ شود، برای جلوگیری از گرم شدن زمین، باید استفاده بیش از حد از سوخت­ های فسیلی کاهش یابد.

           فصل هشتم نیز فصل جمع­ بندی و نتیجه­ گیری کتاب است.