بازگشت روسیه به خاورمیانه
نیکو پوپسکو، استانیسلاو سکربرو /
محمدحسین فاضل‌زرندی
کتاب در قالب مجموعه مقالات تنظیم شده است. به اعتقاد نویسندگان، حضور چشمگیر روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا از الزامات اقتصادی و دیپلماتیک آن کشور نشئت گرفته است. نمونه هایی از این نوع شامل تلاش در جهت همکاری با ملوک عرب حاشیه خلیج فارس در زمینه دیپلماسی انرژی، صادرات فزاینده غلات به خاورمیانه و شمال آفریقا و واردات میوه جات و سبزیجات از منطقه جهت غلبه بر تحریم های غذایی اروپا می شود. روسیه از طریق بازی ماهرانه با کارت خاورمیانه، بر انزوای دیپلماتیک خود پس از انضمام کریمه به خاکش غلبه کرده است. همچنین بازگشت روسیه به منطقه عمدتاً با فرصت های سیاسی- نظامی‌پدید آمده، تسهیل شده است. شرایط پیچیده منطقه فرصت هایی را برای مسکو فراهم ساخت تا خلاء قدرت را در غیاب آمریکا و اروپا در منطقه پر کند و دیپلماسی منطقه ای خود را شدت بخشد و تحت عنوان جنگ علیه تروریسم جهانی، به صورت نظامی نیز در منطقه ظاهر شود.
به اعتقاد نویسندگان، رشد چشمگیر فعالیت های روسیه در حوزه های نظامی، دیپلماتیک و حتی اقتصادی در خاورمیانه این سوال ها را به اذهان متبادر می کند که آیا مسکو در بحران های خاورمیانه از آبی گل آلود ماهی می گیرد؟ چه منافع جدیدی روسیه را در حرکت به سوی خاورمیانه و شمال آفریقا ترغیب می کند و بازگشت روسیه به این بخش از جهان تا چه حد برای این کشور پایدار خواهد بود؟ آیا منطقه در معرض دوران ژئوپلیتیکی جدید است یا اینکه مشارکت روسیه، مانند پیشینه فعالیت های مسکو در خاورمیانه، کوتاه مدت و موقتی خواهد بود؟ با حضور فعال روسیه در منطقه، وضعیت توازن قدرت به چه صورت درخواهد آمد؟ پیامدهای این روندهای جدید در خاورمیانه برای اتحادیه اروپا و آمریکا چه خواهد بود؟ اثرات استراتژیک مداخله روسیه چه قدر می باشد و آیا این اثرات پایدار خواهد ماند؟
با عنایت به پرسش های مطرح شده، طی فصل های مختلف، به رویکردهای روسیه در خاورمیانه و شمال آفریقا در زمینه های نظامی، فروش سلاح، انرژی و حوزه های اقتصادی پرداخته می شود و روابط فدراسیون روسیه با سوریه، رژیم صهیونیستی، ترکیه، ایران و کشورهای شمال آفریقا و حوزه خلیج فارس مورد بررسی قرار می گیرد. در اینجا افزون بر این که بازگشت روسیه به خاورمیانه و شمال آفریقا ترسیم می شود، مشکلات و موانعی که این کشور در آینده با آن مواجه خواهد بود نیز برجسته گردیده است.