بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی
سیلویا انگدال /
شهربانو صارمی
کتاب به سه بخش با عناوین زمینه تاریخی بمباران اتمی (6 دیدگاه)، مباحث پیرامونی بمباران اتمی (9 دیدگاه) و روایت های شخصی (7 دیدگاه) تقسیم میشود.
نویسنده در بخش اول طی شش دیدگاه با ذکر نام نویسندگان هر دیدگاه، زمینه تاریخی بمباران اتمی را شرح می دهد. موارد مطرح شده در این بخش عبارتند از: توضیح مختصری از اولین آزمایش بمب اتمی در مناطق بیابانی ایالت نیومکزوکو و پس از آن بمباران دو شهر ناگازاکی و هیروشیما به فاصله سه روز از هم (وزارت جنگ ایالات متحده و دائره المعارف تاریخ جهان گیل)، نحوه اطلاع رسانی خبر بمباران اتمیبه مردم آمریکا (هری اس. ترومن، رئیس جمهور وقت ایالات متحده)، توصیف بمباران اتمی در مطبوعات (شیکاگو تریبون)، استفاده مسئولانه از انرژی اتمی (جورج فیلدینگ الیوت) و واکنش بریتانیا به بمباران اتمی هیروشیما (ساندی تایمز (لندن).
بخش دوم با بیان دیدگاه های اندرو کنی، پل فاسل، لئو سیلارد، مکس هیستینگز، کلاوس ویگرف، مارک وبر، بروس لوبس، پل اف. بالر، جونیور و نیل استاینبرگ به نظرات گوناگون در مورد لزوم یا عدم لزوم این بمباران های اتمی و پیامد آن پرداخته و مخالفت یا موافقت این افراد با این حملات را با ذکر دلیل توضیح می دهد. در این بخش همچنین به موضوع علت عذرخواهی نکردن ایالات متحده از اجرای این عملیات پرداخته شده است.
در بخش سوم، روایت های شخصی افراد مختلف، از جمله پل اولم (دانشمندی که در ساخت بمب اتمی مشارکت داشت)، تئودور «داچ» وَن کِرک (ناوبر انولاگی، هواپیمایی که بمب اتمی را روی هیروشیما انداخت)، کنیکو موراکامی (فعال صلح ژاپنی که در زمان بمباران هیروشیما هشت ساله بود)، یوهانس زیمس (کشیش آلمانی یسوعی که در فاصله حدود دو کیلومتری هیروشیما مشغول تبلیغ مسیحیت بود)، پل تیبتس (خلبان انولاگی چند سال قبل از مرگش در نود و دو سالگی)، دانیل اِلزبرگ (فعال سیاسی معروف و مخالف جنگ) و باب گرین (روزنامه نگاری که چند ستون درباره خلبان هواپیمایی که هیروشیما را بمباران کرده بود، نوشت) بیان شده است.
بخش اول کتاب طی شش دیدگاه زمینه تاریخی بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی را توضیح می دهد:
دیدگاه اول: 6 اوت 1945 و سه روز بعد از آن، در 9 اوت، آمریکا اولین و آخرین بمب های اتمی استفاده شده در جنگ تا حال حاضر را روی دو شهر هیروشیما و ناگازاکی انداخت و به این ترتیب جنگ جهانی دوم پایان یافت. این دو بمب بیش از صد هزار نفر را کشت و موجب خسارات هولناکی شد، با این حال مانع تلفات بیشتری شد که ادامه جنگ ممکن بود به بار آورد.
دیدگاه دوم: اولین انفجار آزمایشی بمب اتمی
سه هفته قبل از بمباران هیروشیما، اولین آزمایش بمب اتمی در مناطق بیابانی ایالت نیومکزوکو انجام گرفت. دانشمندان و نظامیانی که شاهد آزمایش بودند آن را موفقیت آمیز و نمایشی با شکوه و در عین حال هولناک می دانستند.
دیدگاه سوم: رئیس جمهور ایالات متحده بمباران اتمی هیروشیما را اعلام میکند
مردم ایالات متحده برای اولین بار بعد از بیانیه هری اس. ترومن، رئیس جمهور ایالات متحده، که شانزده ساعت پس از بمباران در اختیار مطبوعات قرار گرفت و در رادیو خوانده شد، از وجود بمب اتمی و استفاده از آن در حمله به هیروشیما مطلع شدند.
دیدگاه چهارم: توصیف بمباران اتمی در مطبوعات
گفتههای خدمه پرواز از آنچه پس از انداختن بمب شاهد آن بودند در گزارش خبری مهمیکه دو روز پس از بمباران هیروشیما منتشر شد.
دیدگاه پنجم: استفاده مسئولانه از انرژی اتمی
بلافاصله پس از بمباران هیروشیما، در سرمقاله ای به این موضوع پرداخته شد که انرژی اتمی می تواند هم سازنده باشد هم ویرانگر و این که چه خوب شد به جای هیتلر یا جنگ سالاران ژاپن، ایالات متحده آن را ساخت و آمریکا مسئول استفاده خردمندانه از آن است.
دیدگاه ششم: واکنش بریتانیا به بمباران اتمی هیروشیما
تایمز، از روزنامه های مهم بریتانیا، در مطلبی درباره اهمیت حمله دو روز قبل به هیروشیما، تأکید کرد که انرژی اتمی می تواند منافع بسیار زیادی برای نوع بشر داشته باشد، اما فقط عشق به صلح میتواند مانع استفاده ویرانگرانه از آن شود.
بخش دوم: مباحث پیرامونی بمباران اتمی
دیدگاه اول: توجیه بمبارانهای اتمی تحت عنوان نجات زندگیهای بسیار
به استدلال یک مشاور اهل آفریقای جنوبی، به رغم وحشتناک بودن بمباران هیروشیما و ناگازاکی، این اقدام زندگی ژاپنی ها و آمریکایی های بسیاری را نجات داد و کاری لازم بود چرا که کشمکش های درونی حاکمیت ژاپن تسلیم این کشور را بدون حمله زمینی قاطع غیرممکن کرده بود.
دیدگاه دوم: بمباران اتمیبه وحشیگری های هر دو طرف جنگ پایان داد
یکی از متخصصان با تجربه نظامی استدلال می کند آنهایی که میگویند بمباران اتمی لزومی نداشت هرگز شخصاً در جنگ حضور نداشته اند. آنها نه از نجات زندگی سربازان درک درستی دارند، نه از باور ژاپنیها که مرگ در راه امپراتور را باعث افتخار می دانستند، و نه از توحشی که هر دو طرف در طول جنگ مرتکب آن میشدند.
دیدگاه سوم: بسیاری از دانشمندان دخیل در ساخت بمب اتمی مخالف استفاده از آن بودند
فیزیکدان اهل مجارستان، اولین دانشمندی که به صورت جدی به بررسی ایده سلاح اتمیپرداخت، در مصاحبه ای توضیح می دهد که تلاش کرده حکومت را ترغیب کند به جای استفاده از بمب اتمی در ژاپن به نوعی نمایش قدرت دست بزند. او معتقد است اگر ایالات متحده از این بمب استفاده نکرده بود اجتناب از مسابقه تسلیحات اتمی امکان پذیر می شد.
دیدگاه چهارم: استفاده از بمب اتمی در آن زمان تصمیم درستی به نظر می رسد.
مقاله ای در روزنامه بریتانیایی به مناسبت شصتمین سالگرد بمباران اتمی هیروشیما می گوید هر چند در حال حاضر گفته می شود حتی اگر از این بمب استفاده نمی شد باز ژاپن نمی توانست جنگ را ادامه دهد، آن زمان این مسئله روشن نبود. در این مقاله استدلال شده آنهایی که امروز استفاده از بمب را به سادگی محکوم می کنند، از ابهاماتی که تصمیم گیرندگان برای استفاده از بمب با آن مواجه بودند خبر ندارند.
دیدگاه پنجم: بمباران اتمی ژاپن مانع جنگ جهانی سوم شد.
خبرنگار آلمانی برای مخاطبان اروپایی به شرح رویدادهایی می پردازد که منجر به بمباران هیروشیما و ناگازاکی شد. او میگوید با وجود ویرانی هولناک، دنیا از بمب اتمی سود برد. چرا که مانع تبدیل جنگ سرد به جنگ نظامیشد.
دیدگاه ششم: بمباران اتمی ژاپن ضرورت نداشت.
ژاپن قبل از بمباران اتمی تلاش کرد صلح کند، استفاده از این بمب ها ضرورتی نداشت و اشتباه بود.
دیدگاه هفتم: بمباران اتمی هیروشیما لازم بود، اما بمباران ناگازاکی ضرورتی نداشت.
ژاپن با وجود وخامت اوضاع باز هم مصمم بود حتی به بهای نابودی خود جنگ را ادامه دهد، اما بمباران ناگازاکی توجیهی نداشت، چرا که فرصت ترک مخاصمه به ژاپن داده نشد.
دیدگاه هشتم: بیشتر طیف های سیاسی در ابتدا موافق استفاده از بمب اتمیبودند.
مورخی که میگوید از نظر مردم، اکثر سیاسیون راست گرا بمباران اتمی هیروشیما را تایید می کردند اما چپ ها مخالف آن بودند؛ ولی این نظر در آن زمان صحت نداشت. در سال 1945 میلادی هر دو انتهای طیف سیاسی از بمباران پشتیبانی کردند، هر چند انتقادهایی نیز داشتند.
دیدگاه نهم: ایالات متحده بابت استفاده از بمب اتمی هیچ گونه عذرخواهی به ژاپن بدهکار نیست.
بخش سوم: روایت شخصی
دیدگاه اول: ساخت بمب اتمی
دانشمندی که در ساخت بمب اتمی مشارکت داشت از مشارکت خود در پروژه منتهتن می گوید و این که چرا دانشمندان در پی شکست آلمان نازی مایل به ادامه کار بودند.
دیدگاه دوم: آموزش خدمه انولاگی
ناوبر انولاگی هواپیمایی که بمب اتمی را روی هیروشیما انداخت، نحوه آموزش خدمه پرواز برای بمباران اتمی را توضیح می دهد. او بر این باور است استفاده از بمب اتمی زندگی بسیاری از ژاپنی ها و آمریکایی ها را نجات داد.
دیدگاه سوم: تجربه وحشی بمباران اتمی
فعال صلح ژاپنی که در زمان بمباران هیروشیما هشت ساله بود از نجات خود و خانواده اش از میان آوار خانه ویرانشان و از سختیهای بعد از بمباران و از بیماری خود بر اثر تشعشع میگوید.
دیدگاه چهارم: مراقبت از مجروحان پس از بمباران اتمی
کشیش آلمانی یسوعی که در فاصله حدود دو کیلومتری هیروشیما مشغول تبلیغ مسیحیت بود، آثار انفجار را توصیف می کند. می گوید که او چگونه و بقیه کشیشان به مجروحانی کمک کردند که به نمازخانه آن ها روی آورده بودند و گروهش به شهر ویران شده رفتند تا شاید بتوانند بقیه را نجات دهند.
دیدگاه پنجم: نگاه خلبان انولاگی به گذشته
مصاحبه با خلبان انولاگی چند سال قبل از مرگش در نود و دو سالگی، خلبان از بمباران اتمی میگوید و این که هرگز در این باره دچار تردید نشد.
دیدگاه ششم: مخالف بمب اتمی از زمان نوجوانی در سال 1945 میلادی.
فعال سیاسی معروف و مخالف جنگ از احساس خود پس از شنیدن خبر بمباران اتمی میگوید، او در آن زمان چهارده سال داشت و بر خلاف بیشتر آمریکاییها در آن زمان، باور داشت چنین کاری برای بشریت ویرانگر است.
دیدگاه هفتم: قدردانی از بمب اتمیکه به جنگ پایان داد.
روزنامه نگاری که چند ستون درباره خلبان هواپیمایی که هیروشیما را بمباران کرده بود نوشت، با نقل قول هایی از واکنش های سربازان قدیمی و کسانی که معتقد بودند استفاده از بمب اتمی زندگی بسیاری را نجات داد.