ریشه‌های اندیشه سیاسی اردوغان
فرزاد محمدی، مجتبی حسین زاده
اندیشه، فضای فکری نخبگان و بزرگان در رابطه با مسایل و دگرگونی های سیاسی را بازتاب می دهد. در اندیشه سیاسی با عقاید نخبگان و سران احزاب، گروه ها و جریان های سیاسی و چگونگی تحول آن‌ها آشنا می شویم و شناخت اندیشه های نخبگان برای درک بهتر مسایل امروز بشر میتواند بسیار کمک کننده باشد. در واقع، اندیشه سیاسی ضمن آنکه خود یک حوزه خاص است، در درک بهتر سایر حوزه های سیاسی مانند جامعه شناسی و روابط بین الملل نیر نقش آفرین است.
از این رو، با توجه به افزایش اهمیت راهبردی ترکیه پس از جنگ سرد و دستیابی آن کشور به جایگاه قابل توجهی در تحولات منطقه ای و جهانی، ضرورت بررسی روند تحولات سیاسی و اجتماعی این کشور از سوی کارشناسان و پژوهشگران اجتناب ناپذیر است. به طوری که یکی از روندهای مهم در تحولات ترکیه، به قدرت رسیدن جریان اسلام گرا به ویژه حزب عدالت و توسعه از سال 2002 میلادی می باشد. رهبر این حزب، رجب طیب اردوغان خود را به عنوان یک حزب طرفدار غرب و آمریکا در فضای سیاسی ترکیه مطرح کرده است و از لیبرالیسم و اقتصاد آزاد بازار و عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت می کند. بدنه اجتماعی این حزب نیز طیف وسیعی از گرایش های راستگرا؛ شامل اسلام گراها، اصلاح طلبان اسلام گرا، محافظه کاران، ملی گراها، راست های میانه و طرفداران تجارت را در بر می گیرد.
لذا با توجه به رویکردهای متفاوت ترکیه در فضای منطقه ای و جهانی در دوره حکمرانی حزب عدالت و توسعه و به منظور بررسی دقیق رفتار سیاسی ترکیه، لازم است تا اندیشه سیاسی نخبگان و سران احزاب در ترکیه به ویژه حزب حاکم مورد بررسی قرار گیرد که در این راستا، اندیشه سیاسی رجب طیب اردوغان به عنوان رهبر حزب حاکم و فرد موثر در تحولات ترکیه از سوی نویسنده کتاب در 7 فصل مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل اول با عنوان ترکیه در یک نگاه به موقعیت ژئوپلیتیکی، ساختار سیاسی و روند توسعه سیاسی در ترکیه می پردازد. فصل دوم روند اسلام سیاسی در ترکیه را بررسی می کند. فصل سوم به سیاست های گولن اختصاص دارد. در فصل چهارم، اندیشه سیاسی اردوغان مورد بررسی قرار می گیرد. فصل پنجم به بررسی عوامل همگرایی و واگرایی گولن و اردغان می پردازد. در فصل ششم به رابطه کمالیست ها و اسلام گرایان پرداخته می شود و در فصل هفتم نتیجه گیری کتاب ارائه شده است.