امروز سه شنبه  ۲۰ آذر ۱۴۰۳
۱۴۰۲/۰۹/۱۹- ۱۵:۲۵ - مشاهده: ۸۳۰

The Foreign policy of Smaller Gulf States: Size Power and Regime Stability in the Middle East

Mate Szalai

مات زالایی استاد دانشگاه در بوداپست است. دایره پژوهش وی علاوه بر موضوع تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خاورمیانه و شمال آفریقا، شامل مطالعات دولت کوچک، خلیج فارس و مناقشات سوریه و عراق است. هدف کتاب، نگاهی نو به کشورهای کوچک تر حوزه خلیج فارس و شناسایی نقشی است که به واسطه کوچک بودنشان در سیاست خارجی و امنیتی ایفا کرده­ اند. نویسنده در صدد تجزیه و تحلیل دولت ­های کوچک با تمرکز بر نقش کشورهای کوچک تر خلیج فارس در منطقه می ­باشد و به دنبال تحلیل سیاست خارجی آن کشورها از زمان استقلال­شان تا به امروز با مقایسه انگیزه ­ها و رفتار آن‌ها و نقشی که به واسطه اندازه ­شان ایفا می ­کنند، می ­باشد. نویسنده برای دستیابی به هدف مورد نظر، از یک مدل نظری جدید با عنوان مدل پیچیده اندازه[1] استفاده می ­کند.

           مطالب کتاب طی یک مقدمه، 6 فصل و یک نتیجه­ گیری ارائه شده است. فصل اول با عنوان چهار نوع اندازه دولت و سیاست خارجی دولت­ های کوچک به تبیین چهار نوع اندازه و بیان تمایز میان اندازه و کوچک بودن کشورها از منظر مطلق، نسبی، ادراکی و هنجاری بودن آنها می ­پردازد. در این راستا، در اندازه مطلق، صحبت از مقدار منابع خاص در خود کشور است. در اندازه نسبی، مقدار نسبی منابع خاص و سهم کشور در توزیع منابع در یک سیستم مطرح است. در اندازه ادراکی، درک اندازه توسط کشور یا جامعه آن ملاک است. در اندازه هنجاری، درک اندازه توسط جامعه بین ­المللی مورد توجه می ­باشد. همچنین، در اینجا کشورهای کوچک مطلق عبارتند از کشورهایی که نمی­ توانند سطح مطلوب رفاه، امنیت و کیفیت نهادی را برای جمعیت خود فراهم کنند. کشورهای کوچک نسبی نیز عبارتند از کشورهایی که اندازه آنها از نظر مهم ترین منابع سیستم، کمتر از میانگین منطقه ­ای یا جهانی می ­باشد. کشورهای کوچک ادراکی نیز عبارتند از کشورهایی که از سوی جامعه نخبگان و دولت، کوچک شمرده می ­شوند. همچنین کشورهای کوچک هنجاری عبارتند از کشورهایی که توسط دیگر بازیگران جامعه بین ­المللی، کوچک تلقی می­ شوند.

           فصل دوم کتاب با عنوان کاربرد نظریه کشور کوچک در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به تجزیه و تحلیل سیستماتیک منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می ­پردازد. در اینجا تمرکز بر ویژگی­ های منطقه­ ای است که عملاً بر نحوه عملکرد کوچک بودن تاثیر می ­گذارد. فصل سوم با عنوان اندازه نسبی و هنجاری کشورهای کوچک خلیج فارس به بررسی پنج کشور کوچکتر خلیج فارس از نظر اندازه نسبی، هنجاری، مطلق و ادراکی می­ پردازد. فصل پنجم با عنوان تاریخچه سیاست خارجی و امنیتی کشورهای کوچکتر خلیج­ فارس (2011-1968) و فصل ششم با عنوان کشورهای کوچکتر خلیج فارس در عصر بلاتکلیفی منطقه ­ای، بر سیاست خارجی و امنیتی کشورهای کوچک تر خلیج فارس از زمان استقلال آن‌ها تا اوایل 2021 میلادی تمرکز دارد. مطالب اصلی که طی این دو فصل بررسی شده­ اند، عبارتند از: بحث در مورد اتحادیه خلیج فارس (1971-1968) به عنوان شکلی از معضل همگرایی؛ درک تهدید، انقلاب ایران و جنگ اول خلیج فارس(1989-1979)؛ اتحادسازی، ابرقدرت­ ها و جنگ ­های دوم و سوم خلیج فارس(2003-1990)؛ ثبات رژیم در زمان قیام­ های عربی(2013-2011)؛ خلیج فارس و راهبرد حیات قطر؛ روابط رژیم صهیونیستی و توافق­ نامه ابراهیم.

[1] . Complex Model of Size(CMS)

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است

امتیاز شما