نقش و جایگاه سازمان همکاری شانگهای در توسعه تعامل‌های منطقه‌ای و بین‌المللی

داود آقایی، محمدجواد قهرمانی

در دوران پسا جنگ سرد، جهان در عرصه ­ها و ساختارهای گوناگون شاهد تحولات بنیادین بوده ­است و در این میان تحولات اساسی در منطقه­ گرایی، همکاری­ های منطقه­ ای و رشد سازمان ­های منطقه­ ای حائز اهمیت بوده ­است. سازمان همکاری شانگهای نیز از نمودهای این تحولات بوده است که در حال حاضر از بزرگ­ترین سازمان­ های منطقه ­ای از نظر جغرافیایی به حساب می ­آید؛ به گونه ­ای که گستره جغرافیایی آن از کالینگراد تا ولادی وستوک و از دریای سفید تا دریای چین جنوبی و اقیانوس هند امتداد می­ یابد. اعضای آن سازمان روی هم رفته 5/17 درصد از کل ذخایر نفت جهان، 47 تا 50 درصد از ذخایر شناخته شده گاز و حدود 45 درصد از کل جمعیت جهان را در بر دارند. در کتاب نقش و جایگاه سازمان همکاری شانگهای، با هدف تبیین و تحلیل نقش و جایگاه سازمان همکاری شانگهای درعرصه تعامل­ های منطقه ­ای و بین­ المللی، ابتدا ریشه­ ها و زمینه­ های شکل­ گیری سازمان بیان می‌شود و سپس اصول، اهداف، ساختار و ارکان، وضعیت تصمیم ­گیری، حوزه­ های همکاری، نوع نگاه و رویکرد هر یک از اعضا و برداشت­ های مختلفی که از سازمان وجود دارد، تبیین می ­شود. همچنین در این کتاب به این پرسش پاسخ داده می ­شود که آیا این سازمان، نهادی ضدآمریکایی است یا خیر؟ همچنین در کتاب، دستاوردها و چالش ­های پیش روی سازمان تجزیه و تحلیل می­ شود. مباحث کتاب طی 5 بخش و در قالب 14 فصل، یک مقدمه و نتیجه­ گیری ارائه شده است.