انرژی و ژئوپلیتیک
پر هاگسلیوس /
بهادر زارعی، جلیل دلشازاده
از زمان کشف و شناخت ارزش انواع انرژی، توجه کشورهای دارای این منابع و کشورهای نیازمند به این منابع، به منابع انرژی بیشتر جلب شده است. همچنین انرژی و ژئوپلیتیک از نوعی درهم تنیدگی برخوردار می باشند. از دیدگاه نگارنده، این عقیده که انرژی توسط ژئوپلیتیک شکل می‌گیرد، کاملاً در تخیل مردم ریشه دارد. تامین انرژی در جهان ذاتاً ژئوپلیتیکی است، زیرا یافتن مولفه ای در سیستم انرژی جهانی که بخشی از نمایش سیاسی آن روی زمین نباشد، واقعاً غیرممکن است و همچنین فکر کردن به ژئوپلیتیک مدرن بدون اینکه دائماً به انرژی اشاره شود نیز تقریباً غیرممکن است. برای بیشتر مردم جهان، عبارت انرژی و ژئوپلیتیک تداعی کننده خاطراتی از حوادث به وجود آمده بین المللی و بحران های جهانی است.
کتاب انرژی و ژئوپلیتیک در هفت فصل سازماندهی شده است. فصل اول به مقدمه ای درباره انرژی و ژئوپلیتیک اختصاص یافته است. فصل دوم، به توسعه چشم انداز سیستم های اجتماعی فنی در مورد انرژی جهانی اشاره دارد. این فصل از تحقیقات زیربنایی در مطالعات علوم و فناوری و تاریخ فناوری، همچنین درک ژئوپلیتیک به عنوان سیاست و فضا، ارتباطات و مادی بودن به معنی وسیعی الهام می گیرد. در اینجا، ژئوپلیتیک انرژی تنها به انرژی موجود در زمین و روی کره زمین مربوط نمی شود و بلکه به حرکات انرژی در مسافت های طولانی نیز مربوط می شود.
فصل سوم به تنوع بازیگرانی می پردازد که به یک روش یا روش های دیگر، نقش مهمی در ژئوپلیتیک انرژی دارند. این بازیگران می توانند شرکت های خصوصی، شرکت های انرژی دولتی، بازیگران منطقه ای و محلی، سازمان های زیست محیطی، اتحادیه های کارگری، دانشمندان و مهندسان، سازمان های بین المللی انرژی و رسانه ها باشند. فصل چهارم، به ارائه چشم انداز سیستم ها و رویکرد مبتنی بر بازیگر برای اثبات نوعی وابستگی پویا به انرژی با تشریح الگوهای اصلی وابستگی به انرژی جهانی و اینکه چگونه اینها با گذشت زمان اغلب به روش های غیره منتظره تغییر کرده اند، می پردازند.
فصل پنجم، به جاه طلبی های بازیگران در مورد آنچه آن‌ها مشکل وابستگی و آسیب پذیری در عرصه بین المللی می دانند، می پردازد که از دو راهبرد اساسی برخوردار است: کاهش وابستگی و مقابله با وابستگی. در فصل ششم، به این موضوع پرداخته می شود که سیستم های انرژی صرفاً فنی نیستند، بلکه ساختارهای اجتماعی فنی هستند که اهداف آن‌ها به صورت عینی قابل تعریف نیست. از آنجاکه بازیگران مختلف همیشه برای سیستم های انرژی اهداف متفاوتی را در نظر می گیرند، بنابراین در این فصل این موضوع مطرح است، چگونه بازیگران سیاست خارجی، انرژی را به عنوان هدفی فراتر از عرصه انرژی تعریف می کنند. در فصل هفتم ضمن اینکه موضوعات فصل ششم پیگیری می شود، اما تمرکز آن بر تغییر استفاده منفی از انرژی به سمت مثبت در متن سیاست خارجی است. در اینجا مفهوم اصلی فراملی گرایی به تلاش بازیگران برای استفاده از انرژی به منظور تقویت ثبات سیاسی بین المللی، جلوگیری از جنگ و تحریک همکاری های فراملی اشاره دارد.